كيفيت آب:
در مورد ارزيابي كيفيت آب آبياري ۴ مورد مهم را بايد در نظر گرفت:
1) در صورتيكه EC آب آبياري كمتر از ۷/۰ دي زيمنس بر متر(ds/m) بوده و SAR آن كمتر از ۵/۳ باشد، كاربرد آبي هيچگونه محدوديتي ندارد.
2) در صورتيكه EC آب از ۲ دي زيمنس بر متر (ds/m) بيشتر باشد، سبب تجمع املاح و پيدايش و توسعه خاكها مي شود و قليا مي شود. به اين دليل استفاده از چنين آبهايي محدوديت ايجاد ميكند.
3) آب آبياري كه SAR آن از ۷ بيشتر باشد، سبب كاهش نفوذ آب در خاك ميشود. در اين حالت ، عدم تعادل بين سديم محلول با كلسيم و منيزيم موجب پراكندگي ذرات، سله بستن و گرفتن خلل و فرج خاك خواهد شد.
4) اگر مقدار بر آب آبياري از ۷/۰ تحت در ميليون و كلر آن از ۳ ميلي اكي والان در ليتر متجاوز كند، سبب تجمع اين دو عنصر ميشود. اين تجمع باعث ايجاد مسموميتهاي خاصي در پسته ميگردد.
نمونه برداري از خاك و آب:
بهتر است كه نمونه برداري قبل از احداث باغ و يا در حين آن انجام شده و نمونه برداريهاي مداوم نيز در سالهاي اوليه ايجاد باغ، براي شناسايي و تشخيص ميزان عناصر و شرايط شوري و دفع مشكلات آن صورت گيرد. زيرا در اين حالت كنترل و املاح مشكلات بسيار آسانتر بوده و هزينه يا خسارت كمتري براي باغدار به همراه خواهد داشت. تهيه نمونه اي آب و خاك بايد به نحوي انجام شود كه نماينده واقعي محل باشد.
تهيه نمونه خاك:
نمونه برداري بايد در يك زمان معين و مداوم، با توجه به روش آبياري و تا عمق۲ ۵/۱ متري در اعماق ۲۰۰ ۱۶۰ ۱۲۰ ۸۰ ۴۰ سانتيمتر از سطح خاك انجام گيرد. در محل انتخاب شده جهت نمونه برداري، نبايد تخليه موادي مثل كود حيواني، مصالح ساختماني و... صورت گرفته باشد.
در صورتيكه زمين شكل هندسي داشته باشد، قطرهاي آن را بطور تقريبي رسم نموده، سپس از محل تلاقي آنها يك نمونه و از محل راسلها با كمي فاصله به مركز چهار نمونه تهيه ميگردد. اگر زمين مورد بحث شكل هندسي نداشته باشد، در اينصورت به صورت زيگزاگ و يا مارپيچي حركت كرده به نحوي كه در محل هر تغيير جهت، يك نمونه تهيه گردد. مهمترين مرحله در تهيه نمونه خاك، دقت از مخلوط كردن صحيح نمونه ها بمنظور تهيه نمونه مركب ميباشد.
تهيه نمونه آب:
نمونه برداري آب به سادگي امكان پذير است، بدين ترتيب كه ظرف نمونه برداري بايستي تميز و عاري از هر گونه ماده ديگر باشد. در زمان نمونه برداري، حتي ظروف تميز و نو را ابتدا با نمونه آب مورد نظر كاملا شستشو داده، سپس كاملا پر ميگردد. بطوريكه فضاي خاك براي هواد باقي نماند؛ زيرا وجود هوا، باعث رسوب كردن كربنات كلسيم خواهد شد. پس از تهيه نمونه آب، تا زمان تجزيه بايد آن را حتما در يخچال نگهداري كرد. در غير اينصورت در درجه حرارت معمولي اتاق، كلسيمو بيكربنات رسوب كرده و شوري كل آب كاهش مييابد. ناگفته نماند كه در زمان تهيه نمونه آب لازم است كه حداقل نيم ساعت از شروع پمپاژ آب گذشته باشد.
آماده سازي زمين پس از تهيه نمونه هاي آب و خاك، در صورتيكه براي احداث باغ مثبت باشد پروفيل هايي به عمق حداكثر ۲ متر براي شناسايي كامل خاك، در صورتيكه صورت امكان طبقه بندي آن حفر ميشود.
براي شروع كار در صورتي كه لايه سطحي خاك (قبل از تسطيح) خيلي شور باشد، لازم است لايه نازكي از سطح خاك را كه محل تجمع املاح است كنار زده و خاكهاي جمع شده را از مزرعه خارج نمود.
در صورتي كه پروفيل و نمونه برداري نشان داد كه بافت خاك كاملا شني بوده و يا تا عمق ۲ متري داراي سخت لايه باشد، بايد از احداث باغ در چنين محلي اجتناب نمود. اگر با حفر پروفيل مشخص شد كه خاك محل احداث باغ مطبق ميباشد. (يك لايه شني و يك لايه رسي يا بر عكس)، در اين صورت قبل از انجام هر كاري، با توجه به نقشه باغ و تعيين جهت و امتداد رديفي در محل كاشت، خاك را حداقل به عرض يك متر و به عمق يك تا دو متر با بيل مكانيكي و يا لودر كاملا مخلوط و يكدست مينمايند. با اين كار اگر در عمق مذكور سخت لايه اي وجود دارد شكسته ميشود.
پس از اين ميتوان ساير عمليات را طبق نقشه انجام داد. چنانچه سيستم آبياري غرقابي مدنظر باشد بايستي شيب نهايي به حدود ۲ ۱ درصد برسد. اگر در محل كاشت با توجه به نتايج، عمليات اصلاحي لازم باشد در اين صورت ممكن است در نوار محل كاشت، گچ يا گوگرد و كود حيواني پوشيده را به خاك اضافه كرده و سپس كاشت نهال را انجام داد.
لازم به ذكر است جهت اصلاح خاك (درصورتيکه Ph خاک بالاتر از ۷/۵ يا ۸ باشد) با اندازه گيري سديم قابل تبادل و با درنظر گرفتن مقدار بهينه آن، مقدار گچ و يا گوگرد لازم در هر هكتار را محاسبه و به زمين داده شود. البته بايد درنظر داشت كه آثار اين اصلاح خاك در طولاني مدت و حداقل ۲ تا ۴ سال بعد بروز كرده و مشاهده خواهد شد. در صورتي كه كود حيواني مورد استفاده كاملا پوشيده شده و عاري از بذر علفهاي هرز باشد، مي توان آن را در نوار محل كاشت نهال ريخته و گوگرد را نيز به آن اضافه نمود.
لازم است تاكيد شود دادن گچ به تنهايي، ميتواند خاك را اصلاح كند ولي دادن گوگرد بدون كود حيواني هيچ فايده اي بر آن مترتب نيست. پس از انجام عمليات فوق در صورتي كه آبياري به روش غرقابي انجام ميشود، بايد در زمان كاشت نكات زير را در نظر گرفت:
حد مجاز شوري براي پسته ۸ ميلي موس بر سانتيمتر (دي زيمنس بر متر) ميباشد، البته شوري تا ۱۲ ميلي موس بر سانتيمتر نيز قابل قبول است و شوري بيش از آن موجب خشکيدن نهال و خسارت به آن ميشود. در اراضي بکر بايد قبل از کشت يا توام با کشت پسته در سالهاي اوليه، به منظور کاهش شوري خاک عملياتي مثل زراعت جو و امثال آن انجام گيرد تا بدينوسيله با آبياري هاي مرتب و با دور كم، شوري خاك كاهش يافته و به حد مجاز نزديك شود وگرنه خشكيدن تعدادي نهال در هر آبياري، اجتناب ناپذير خواهد بود.
كاشت نهال و يا بذر خصوصا در مناطقي كه منابع آب و خاك كشور است، بايد در داغ آب و خاك شور است، نبايد در داغ آب و نوك پشته ها انجام شود و بهتر است محل كاشت كمي پايين تر از محل داغ آب انتخاب شود.
اگر قبلا نهال در وسط پشته كشت شده باشد، توصيه ميشود به مرور از حالت جوي و پشته درآمده و به كرتي تبديل شوند و خاك اطراف طوقه ها برداشته شود.
در صورتي كه كاشت پسته در اراضي بسيار شور و يا شور و قليا و سديمي، مدنظر مي باشد به جاي جوي و پشته، نواري به عرض حداقل يك متر و با عمق مناسب (جهت آبگيري به حجم کافي) ايجاد شده و نهال درست در وسط اين نوار كشت شود (شكل نوار مستطيل بوده و با عمق مربوطه، در حقيقت مكعب مستطيلي است كه در كف و روي زمين آن نهال ها كاشته ميشوند). در برخي موارد استثنايي، دادن خاك رس به اراضي بسيار شني و يا اضافه كردن شن به اراضي رسي با اطمينان از شورنبودن شن و يا رس اضافه شده توصيه ميشود.
شخم زدن و ديسك كردن عمليات شخم به منظور زير و روكردن خاك و از بين بردن علفهاي هرز، عمليات ديسك زدن به منظور خردكردن كلوخ ها و جمع آوري علفهاي هرز انجام ميشود. گاهي چنانچه بافت خاك نامناسب بوده و نياز به اضافه كردن مواد اصلاحي باشد، اين مواد قبل از شخم و ديسك زدن به خاك اضافه شده و سپس اين عمليات انجام ميگيرد.
پياده كردن نقشه كاشت نقشه كاشت شامل محل رديفهاي كشت، محل درختان اصلي، محل قرار گرفتن درختان نر، محل قرار گرفتن خيابانهاي اصلي و فرعي، محل قرارگرفتن نوارهاي بادشكن، مسيرهاي اصلي و فرعي حركت آب و... ميباشد كه با توجه به طرح كشت (مستطيلي، مربعي، لوزي و...) متفاوت ميباشد.
مرزبندي و جوي بندي پس از انتخاب روش آبياري و در صورت وجود آبياري غرقابي، بايستي طراحي و پيش بيني لازم جهت مرزبندي قطعات، ايجاد مسير حركت آب در ورودي هاي اصلي و فرعي انجام شود. در صورت نياز، ايجاد محل مناسب براي جمع آوري آب اضافه (زهكش) ضروري ميباشد.
ايجاد نوارهاي بادشكنبا توجه به وضعيت اقليمي منطقه و در صورت وجود بادهاي شديد، طوفاني و حركت شنهاي روان در منطقه بايستي در اطراف مزرعه نوارهاي بادشكني از درختان مناسب (با ارتفاع بالا) و عمود بر جهت باد ايجاد گردند تعداد نوارها به نوع گياهان انتخاب شده بستگي دارد. ضمنا گياهان انتخاب شده بايد ميزبان مشتركي براي آفات و بيماريهاي پسته باشند.
درختان گز، سنجد، سرو، كاج و حتي درختان پسته نر بادشكن هاي مناسبي هستند.
نظرات شما عزیزان: